Psychoterapia inspiracyjna z elementami psychoterapii poznawczo-behawioralnej i terapii dialektycznej

Psychoterapia inspiracyjna z elementami psychoterapii poznawczo-behawioralnej i terapii dialektycznej.

Niniejszy tekst został opracowany pod kątem osób bez psychologicznego wykształcenia więc zawiera pewne uproszczenia i pozbawiony jest żargonu branżowego, by jak najtrafniej oddawał istotę procesu.

Każde nasze doświadczenie jest wynikiem różnorakich czynników, które jednakże nie oddziałują na nasze przeżywanie owego doświadczenia wprost, a pośrednio, stanowiąc pewien rodzaj inspiracji. Doświadczenie jest czymś natchnionym, jest inspirowanym wydarzeniem w umyśle.  

Wydarzenia w umyśle to doświadczenia wewnętrzne inspirowane pięcioma czynnikami, które można określić po prostu jako źródła inspiracji. Są to: reakcje fizyczne, myśli, nastroje, zachowania, wpływ otoczenia.

Źródło trudności psychicznych

Człowiek dąży do wzmacniających go doświadczeń (krzepiących, przyjemnych wydarzeń w umyśle), ale napotyka przeszkody – kluczową barierą są niefortunne inspiracje czyli niezamierzone prowokowanie pogrążających, nieprzyjemnych doświadczeń wewnętrznych. Bariery są zjawiskiem powszechnym, mają standardowo charakter przeszkód okresowych, o adekwatnej do sytuacji wysokości, które po czasie zwykle odpowiednio słabną. Mogą jednak stać się czymś na kształt przegrody lub tamy oddzielającej umysł trwale od obfitych zasobów budujących doświadczeń.

Ważną rolę w doborze inspiracji odgrywają uwarunkowania umysłu czyli wyuczona poniekąd skłonność do wyboru takich tematów oraz źródeł inspiracji, które były najczęściej dostępne lub najbardziej inspirujące w przeszłości. Dziecko zaniedbywane emocjonalnie może zatem jako osoba dorosła czerpać inspirację nadmiarowo z czynników o jakości zbliżonej do tych z przeszłości, a ignorować pozostałe. Może koncentrować się na trudnych emocjach, najchętniej „podążać” za przykrymi nastrojami, a nawet je potęgować, spostrzegać reakcje fizjologiczne w kontekście dawnych przeżyć i w oderwaniu od teraźniejszości, odbierać z otoczenia przede wszystkim te sygnały, co do których przywykło w przeszłości lub których najczęściej spodziewało się dawniej.

Fundamenty niefortunnych inspiracji

Niefortunne inspiracje mogą bazować na:

- autosabotażu czynnikowym, który polega na tym, że któreś źródło dostarcza wprawdzie wielu inspiracji o dobrej jakości, ale o słabej mocy (słabej sile przekonywania bądź wiarygodności), więc stwarza przez to niepotrzebny szum, marnotrawi przepustowość (bezsensownie zużywa zasoby niezbędne do równoległego przetwarzania wielu inspiracji),

- niewydolności czynnika, gdy dane źródło inspiracji jest nieaktywne lub aktywne marginalnie (na przykład brak kontaktu z emocjami, nieumiejętność odczytywania reakcji fizycznych bądź brak zdolności adekwatnej oceny sytuacji w otoczeniu),

- pozornej aktywności czynnika, gdy wprawdzie pozostaje aktywnym źródłem inspiracji, ale przeważająca ich większość ma podobną jakość prowadzącą do pogrążających wydarzeń w umyśle,

- zakłóceniu pracy czynnika, gdy źródło dostarcza zniekształconych inspiracji, na przykład będących efektem rażąco nieracjonalnego myślenia lub skrajnie błędnej interpretacji reakcji fizycznych,

- nadmiernym skupieniu się na jednym z czynników kosztem pozostałych, a kiedy jest analizowany osobno staje się mylący niczym stwierdzenie wyrwane z kontekstu,

- sprzężeniu zwrotnym czynnika, co polega na tym, że inspiracja krańcowo wzmacnia samą siebie, na przykład określone myślenie powoduje kolejne myśli będące źródłem podobnych niefortunnych inspiracji,

- negatywnym zapętleniu się czynników, czyli wzajemnym wzmacniającym wpływaniu czynników, gdy na przykład nastrój wywołuje negatywne myśli, te zaś roztrząsane i analizowane wpływają zwrotnie na nastrój obniżając go jeszcze bardziej, albo gdy myśli o starzeniu skłaniają do izolowania się od ludzi, by nie obarczać ich swoimi problemami, lecz te wydają się większe, gdy człowiek konfrontuje się z nimi w pojedynkę,

- uzurpacji czynnikowej, która polega na tym, że jeden z czynników staje się dominujący i podporządkowuje pozostałe, by działały na rzecz podsuwanej przezeń niefortunnej inspiracji, a dziać się tak może gdy dla przykładu negatywne zdarzenie zaistniałe w otoczeniu bezwzględnie podporządkowuje sobie wszystkie źródła by te generowały wyłącznie określonej jakości inspiracje, albo gdy zaburzony chorobowa nastrój zaczyna dyrygować pozostałymi czynnikami,

- negatywnej synergii czynnikowej, gdy spontaniczna spójność wszystkich czynników wiąże się z efektem synergii, powstaniem „szóstego czynnika” nadrzędnego wobec wszystkich, motywu przewodniego wszystkich inspiracji zawężając tym samym spektrum dostępnych jakości, niezależnie od mocy inspiracji.

Cele psychoterapii inspiracyjnej:

1.   Diagnoza z naciskiem na wyłowienie negatywnych mechanizmów prowokujących pogrążających wydarzeń w umyśle. Jeśli klient jest mocno refleksyjny, wskazanie ich klientowi, by był świadom, z czym ma do czynienia i lepiej rozumiał skąd biorą się obarczające doświadczenia wewnętrzne. Jeżeli klient jest mniej refleksyjny, uświadamianie poprzedzone treningiem uważności, by umiał odróżniać czynniki od inspiracji.

2.   Zwiększenie tolerancji na trudne doświadczenia wewnętrzne, by pacjent miał siłę do dalszej pracy.

3.   Optymalne, to jest bez szkody dla sprawności barier w ogólności, zminimalizowanie przyczyn niefortunnych inspiracji, które ograniczają dostęp inspiracji prowadzących do budujących wydarzeń w umyśle.

4.   Nauka sterowania barierami by pacjent mógł bardziej świadomie wpływać na budujące wydarzenia w umyśle.

5.   Zwiększenie przepustowości, by pacjent mógł równolegle rozpatrywać więcej wariantów inspiracji.

6.   Podtrzymujące wspieranie pacjenta w dalszych treningach pracy z inspiracjami.

© OCALSIEBIE.PL 
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Psychoterapia Warszawa Marki.