Style przywiązania, wartości związku oraz zniekształcenia poznawcza,
a jakość relacji
Brytyjski psychoanalityk John Bowlby wysunął koncepcję, że relacje przywiązaniowe charakteryzują się czterema podstawowymi zachowaniami: poszukiwaniem bliskości, traktowaniem drugiej osoby jako bezpiecznej przystani, cierpieniem związanym z separacją, oraz traktowaniem partnera jako bezpiecznej bazy (choćby do eksploracji własnej emocjonalności). W późniejszym czasie nieco zmodyfikowana już wersja tej koncepcji została jeszcze dodatkowo wzbogacona – Bartholomew i Horowitz opisali cztery style przywiązania, które wpływają na jakość związku. Oto te style:
1. Ufny – ujmowanie siebie jako osobę godną miłości, a innych jako godnych zaufania, co pozwala czuć się dobrze w warunkach intymności, ale i niezależności.
2. Zaabsorbowany – podtrzymywanie negatywnego obrazu JA przy pozytywnym obrazie innych, co powoduje, że osoba jest nadmiernie zaangażowana w bliskie związki i uzależnia swoje poczucie własnej wartości od innych.
3. Lękowo-unikający – negatywny obraz zarówno jak, jak i innych, co powoduje, że osoba boi się intymności i unika relacji z innymi ludźmi.
4. Odrzucający – podtrzymywanie pozytywnego obrazu Ja przy negatywnym obrazie innych, co powoduje, że osoba unika relacji z innymi ludźmi, woląc pozostać niezależną i cofając się przed związkami z innymi.
Badania dowodzą, że kiedy oboje partnerzy są ufnie przywiązani, donoszą o największym zadowoleniu ze związku (Senchak i Leonard, 1992). Osoby mające poczucie niepewności w związku z powodu specyficznego stylu przywiązania są bardziej podatne na odczuwanie wrogości i reagowanie dysfunkcjonalnym gniewem wobec partnera w sytuacjach, gdy uznają, że traktuje on je nieprzychylnie. Rzadziej też okazują wielkoduszność, niż osoby, które doświadczyły ufnych relacji przywiązaniowych.
Tymczasem Mark, Stanley i Blumberg (1994) wyróżniają cztery zasadnicze wartości w związku: okazywanie akceptacji, bycie oddanym (lojalnym, wiernym), intymność (bliskość emocjonalna i seksualna) oraz wielkoduszność (wyrozumiałość). Deficyty w którymś z tych wymiarów przekładają się na subiektywny odbiór związku jako relacji o mniejszej jakości.
Na poziom satysfakcji ze związku wpływają także zniekształcone procesy poznawcze: selektywna uwaga (zwracanie uwagi na jedne aspekty i pomijanie innych), atrybucje (nieadekwatne wnioskowanie o intencjach działań partnera), oczekiwania (np. negatywne przewidywania, że ujawnienie uczuć wywoła u partnera złość i poskutkuje odtrąceniem), założenia (ogólne przekonania jak pogląd, jakoby mężczyźni nie przywiązywali wagi do uczuć), standardy (wymagania określonych cech u ludzi i związków, na przykład o spełnianiu pewnych obowiązków lub traktowaniu w określony sposób). Oczywiście wymienione procesy poznawcze występują u każdego człowieka, ale problematyczne stają się, gdy zostają zniekształcone i utrudniają optymalne funkcjonowanie w związku bez szkody dla samopoczucia partnerów.
© OCALSIEBIE.PL
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Psychoterapia Warszawa Marki.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz